Sa kabila ng mga naabot ni Pope Francis sa loob ng 12 taong pamumuno, naiwan niya ang maraming hindi natapos na gawain at mga hamon para sa kanyang kahalili. Mula sa delubyong pinansyal ng Vatican, mga digmaan sa iba’t ibang kontinente, hanggang sa alitan sa mga tradisyonalista dahil sa kanyang pagbabawal sa lumang Latin Mass, marami ang nakasalang sa balikat ng susunod na Santo Papa.
Pagkatapos ng pagboto ng mga kardinal sa ilalim ng makasaysayang kisame ng Sistine Chapel, ang ika-267 na Santo Papa ay kailangang pumili: Itutuloy ba niya ang mga polisiya ni Francis, baguhin ito ng kaunti o tuluyang itakwil? Ano ang kanyang prayoridad — migrante, kalikasan, mga usaping panlipunan, o ibang mga isyu?
### Hamon sa papel ng kababaihan
Nagbigay si Francis ng pagkakataon sa kababaihan na mapabilang sa mga posisyon sa pamamahala ng Vatican higit pa sa lahat ng naging Papa bago siya. Ngunit ang susunod na papa ay may pasyang kailangang gawin: Itutuloy ba ang hakbang na ito? Palalakasin pa? O babalik sa dati?
Mahalaga ito dahil karamihan sa gawain ng Simbahan sa paaralan at ospital ay hawak ng mga kababaihan, at sila ang pangunahing tagapagmana ng pananampalataya. Ngunit matagal na silang naghihirap sa pagiging “second-class” sa isang institusyong tanging kalalakihan lamang ang maaring maging pari.
Hindi nakapagtataka na maraming madre ang umalis. Sa loob ng mahigit isang dekada, halos 10,000 nun bawat taon ang nawala. Mula sa 702,529 noong 2012, bumaba ito sa 599,229 sa katapusan ng 2022.
Marami ang naghihiling ng mas malaking papel para sa kababaihan hindi lamang sa simbahan kundi sa pamamahala. Ayon kay Maria Lia Zerbino, isang taga-Argentina at tagapayo ni Francis sa pagpili ng mga obispo, “Kami ang nakararami sa mga tao ng Diyos. Ito’y usapin ng hustisya, hindi ng feminismo.”
May mga grupo tulad ng Women’s Ordination Conference na nananawagan para sa pagkapari ng kababaihan. “Ang pagbukod sa kababaihan sa konklabe at ordination ay kasalanan at iskandalo,” anila.
Sa Uganda, nanawagan si Gervase Ndyanabo para sa mas malawak na partisipasyon ng mga layko at kababaihan sa pamunuan ng simbahan. Ngunit, ayon sa kanya, ang pag-usad ay “mabagal na parang paglakad ng suso.”
### Hati sa pagitan ng progresibo at tradisyonalista
Noong 2022, isang lihim na liham na naglalarawan kay Francis bilang isang “disastrous” na Papa ang kumalat sa loob ng Vatican. Pinirmahan ito ng isang dating tagapayo ni Francis, si Cardinal George Pell ng Australia, na tumawag sa kanyang sarili na “Demos” o “common people.”
Noong nakaraang taon, lumabas ang isa pang lihim na liham, “Demos II,” na sumusuporta sa kritisismo laban sa awtoritaryan na estilo ng pamumuno ni Francis at ang kalituhan na idinulot nito sa pananampalataya.
Ang mga liham na ito ay naglalantad ng matagal nang hidwaan sa pagitan ng konserbatibo at progresibong bahagi ng Simbahang Katolika, na lalo pang pinatindi ni Francis. Pinayagan niya ang mas malawak na partisipasyon at pagkilala, ngunit nilimitahan ang ilang tradisyonal na gawain gaya ng lumang Latin Mass.
### Malagim na isyu ng sekswal na pang-aabuso
Bagaman sinisikap ng ilang lider ng simbahan na isipin na tapos na ang isyu ng pang-aabusong sekswal, mariing hinihiling ng mga nakaligtas na gawing prayoridad ito ng bagong Papa.
Umunlad ang mga hakbang nina Francis at Benedict XVI laban sa mga nang-abuso at sa mga nagtatakip nito, ngunit nananatili pa rin ang kultura ng impunity.
Dalawampung taon matapos sumiklab ang iskandalo sa Estados Unidos, walang sapat na transparency mula sa Vatican tungkol sa lawak ng problema. Patuloy ang mga bagong rebelasyon at galit sa mga deboto.
Bago ang konklabe, naging aktibo ang mga grupo ng mga nakaligtas sa paglalathala ng mga online na database na tumutukoy sa mga kardinal na pumalya sa paglutas ng mga kaso, at nanawagan ng zero-tolerance policy.
### Paglapit sa LGBTQ+ community
Naging bantog si Francis sa kanyang pahayag na, “Sino ako para husgahan?” nang tanungin tungkol sa mga baklang pari sa Vatican noong 2013. Pinakita niya na tinatanggap ng Diyos ang lahat.
Ngunit ang bagong Papa ay kailangang magdesisyon kung ipapatuloy ang pagbubukas na ito o babawi. Makikita ito sa pagtutol na nagmumula sa maraming lugar, kabilang ang mga obispo sa Africa na tumutol sa pagpapala sa mga same-sex couples.
Ayon kay Gervase Ndyanabo, “Gusto namin ng isang nagkakaisang Simbahang Katolika, ngunit kailangang manatili sa mga pangunahing turo ng ebanghelyo.”
Habang may malakas na pagtutol, umaasa pa rin si Rev. James Martin na ipagpapatuloy ng bagong Papa ang pagbubukas sa LGBTQ+ sa simbahan.
—
Marami pa ang nakasalang sa balikat ng bagong Santo Papa. Ang bawat hakbang ay magtatakda ng landas ng Simbahang Katolika sa mga susunod na dekada. Sino kaya siya, at ano ang mga pagbabago na kanyang ipatutupad? Abangan sa mga susunod na kabanata ng kasaysayan ng Simbahan.